Cách đào Bitcoin từ A-Z: Hướng dẫn chi tiết cho người mới bắt đầu

Một nghiên cứu mới từ Cambridge Centre for Alternative Finance (CCAF) thuộc Trường Kinh doanh Judge, Đại học Cambridge do Alexander Neumueller dẫn dắt đã chỉ ra rằng đến quý I năm 2025, hơn 52,4 % năng lượng dùng để đào Bitcoin đến từ các nguồn bền vững, trong đó có 42,6 % từ năng lượng tái tạo và 9,8 % từ điện hạt nhân. Với bối cảnh năng lượng đang dần xanh hóa như vậy, trong bài viết này, CoinMinutes sẽ dẫn dắt bạn chi tiết từng bước cách đào Bitcoin từ việc lựa chọn thiết bị, chuẩn bị phần mềm, tối ưu chi phí đến theo dõi lợi nhuận đảm bảo ngay cả người hoàn toàn mới cũng có thể nắm bắt dễ dàng.

Vì sao nhiều người tìm kiếm cách đào Bitcoin?

Sự gia tăng chú ý vào cách đào Bitcoin không chỉ đến từ mong muốn nắm giữ tài sản kỹ thuật số có giới hạn mà còn bởi quá trình này là cách để tham gia trực tiếp vào việc bảo vệ mạng lưới tài chính phi tập trung. Dưới đây là những động lực chính thúc đẩy người ta tìm đến cách đào Bitcoin: 

• Cơ hội nhận phần thưởng Bitcoin đáng giá: Khi giải thành công các bài toán mã hóa trong blockchain, thợ đào nhận được Bitcoin mới cùng với phí giao dịch. Với phần thưởng khối hiện tại vào khoảng 3,125 Bitcoin và giá trị thị trường vào giữa năm 2025 khoảng 334 375 đô la, đào Bitcoin còn là một hoạt động có lợi nhuận lớn nếu tính cả phần thưởng lẫn giá trị BTC.

• Nguồn cung Bitcoin giới hạn, tạo sức hấp dẫn đầu tư dài hạn: Bitcoin chỉ có tổng cộng 21 triệu đồng, khiến nó trở thành một tài sản khan hiếm và có thể gia tăng giá trị theo thời gian. Đây là lý do nhiều người đào sớm để tích trữ trong dài hạn. 

• Tham gia bảo toàn mạng lưới phi tập trung: Đào Bitcoin không chỉ là nhận phần thưởng mà còn giúp xác minh giao dịch, bảo vệ sự toàn vẹn của blockchain mà không cần tổ chức trung gian nào.

• Sự tò mò với công nghệ mới và đầu tư thụ động: Nhiều người đào Bitcoin vì muốn khám phá công nghệ blockchain hay xem đây là cách đầu tư dài hạn với hình thức mua đều theo thời gian (dollar-cost averaging).

• Tận dụng các nguồn năng lượng giá rẻ hoặc dư thừa: Những người hoặc doanh nghiệp có cơ hội sử dụng điện rẻ hoặc thừa (như nguồn năng lượng tái tạo) sẽ tận dụng để đào Bitcoin nhằm sinh lời từ nguồn điện đó.

• Sự lan truyền thông tin từ truyền thông và cộng đồng: Khi Bitcoin trở thành chủ đề nóng, thông tin, hướng dẫn và câu chuyện đào Bitcoin dễ lan tỏa, khiến nhiều người tò mò tham gia tìm hiểu.

• Chuyên nghiệp hóa và tiếp cận dễ hơn: Với các thiết bị ASIC mạnh và dịch vụ như mining pool hay đào đám mây, người dùng có thể tham gia dễ dàng hơn dù chi phí đầu tư ban đầu vẫn là rào cản với nhiều người.

Nhìn chung, việc nhiều người tìm hiểu cách đào Bitcoin bắt nguồn từ sự kết hợp giữa tiềm năng lợi nhuận, sức hấp dẫn của tài sản khan hiếm, vai trò bảo mật mạng lưới, tò mò về công nghệ, lợi ích kinh tế từ năng lượng, cùng với sự lan tỏa của thông tin và khả năng tiếp cận ngày càng dễ.

Khi giải thành công các bài toán mã hóa trong blockchain, thợ đào nhận được Bitcoin mới cùng với phí giao dịch

Tổng quan về đào Bitcoin 

Trong hệ sinh thái Bitcoin, hoạt động đào đóng vai trò then chốt giúp mạng lưới tồn tại và phát triển bền vững. Đây không chỉ là cách thức tạo ra đồng Bitcoin mới, mà còn là cơ chế bảo mật và duy trì sự minh bạch cho toàn bộ hệ thống. Để hiểu rõ cách đào Bitcoin, chúng ta cần nhìn vào hai khía cạnh cơ bản dưới đây:

Đào Bitcoin là gì?

Đào Bitcoin là quá trình xác minh và ghi nhận các giao dịch vào mạng lưới Bitcoin, đồng thời phát hành Bitcoin mới ra lưu thông. Đây là hoạt động bảo mật và duy trì tính minh bạch của blockchain, thay thế vai trò giám sát của tổ chức trung gian bằng phương pháp phi tập trung.

Nguyên lý đào Bitcoin như thế nào?

Hoạt động đào Bitcoin dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW). Trong đó, các thợ đào cạnh tranh với nhau để giải một bài toán mật mã phức tạp nhằm tìm ra nonce đúng, từ đó tạo ra khối (block) hợp lệ. Khối này sẽ được thêm vào blockchain sau khi được đa số nút mạng xác nhận. 

Quá trình giải bài toán đòi hỏi sức mạnh tính toán khổng lồ và tiêu tốn nhiều năng lượng, chính vì vậy việc đào Bitcoin ngày nay chủ yếu được thực hiện bằng các máy đào chuyên dụng (ASIC). Cơ chế này không chỉ đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu mà còn ngăn chặn nguy cơ gian lận, giúp mạng lưới hoạt động an toàn và phi tập trung.

Hướng dẫn đào Bitcoin cho người mới

Trước khi bắt đầu, người mới cần nắm rõ các bước cơ bản nhất để chuẩn bị đúng, chọn phương pháp phù hợp và làm quen với quy trình vận hành. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể về cách đào Bitcoin để bạn dễ dàng bắt đầu:

Chuẩn bị gì trước khi đào BTC?

Trước khi bắt đầu đào Bitcoin, bạn cần chuẩn bị một số yếu tố cơ bản:

• Kiến thức nền tảng: Hiểu cách Bitcoin và blockchain hoạt động, biết đào Bitcoin là quá trình xác minh giao dịch và tạo block mới.

• Phần cứng: Đào Bitcoin hiện nay hiệu quả nhất bằng máy đào ASIC (ví dụ Antminer S21 Pro, Whatsminer M66S). CPU hay GPU gần như không còn khả thi do độ khó mạng lưới quá cao.

• Phần mềm đào: Một số phần mềm phổ biến là CGMiner, BFGMiner, EasyMiner, Awesome Miner. Người mới có thể chọn phần mềm có giao diện thân thiện để dễ sử dụng.

• Ví Bitcoin: Chuẩn bị ví để nhận phần thưởng, ưu tiên ví cứng (Ledger, Trezor) hoặc ví mềm uy tín (Electrum, Exodus).

• Kết nối Internet: Không cần quá mạnh nhưng phải ổn định, tốt nhất là dùng mạng dây để đảm bảo hiệu suất.

Người mới cần nắm rõ các bước cơ bản nhất để chuẩn bị đúng, chọn phương pháp phù hợp và làm quen với quy trình vận hành

Các phương pháp đào Bitcoin phổ biến

Có ba hình thức đào chính hiện nay:

• Đào cá nhân (Solo mining): Tự mình khai thác, nếu thành công sẽ nhận toàn bộ phần thưởng. Tuy nhiên, tỷ lệ tìm được block cực thấp nếu không có dàn máy mạnh.

• Đào nhóm (Pool mining): Tham gia vào nhóm đào chung. Khi nhóm tìm được block, phần thưởng được chia theo tỷ lệ đóng góp. Đây là cách ổn định và phổ biến nhất cho người mới.

• Đào đám mây (Cloud mining): Thuê công suất đào từ các dịch vụ trực tuyến. Ưu điểm là không cần mua máy, nhưng lợi nhuận thấp và tiềm ẩn nhiều rủi ro lừa đảo, chỉ nên chọn dịch vụ uy tín.

Các bước đào Bitcoin cơ bản

Quy trình cơ bản để bắt đầu đào Bitcoin gồm:

1. Bước 1: Mua và kiểm tra thiết bị cấu hình phần cứng: Mở hộp, kiểm tra kết nối, lắp PSU, kết nối internet bằng cáp LAN, cập nhật firmware ASIC (nếu cần) để đảm bảo vận hành hiệu quả.

2. Bước 2: Cài đặt phần mềm và cấu hình

• Với mining pool: Cài CGMiner/BFGMiner/EasyMiner, nhập thông tin pool, Worker ID, ví nhận thưởng rồi lưu cấu hình để bắt đầu đào.

• Với solo mining: Chạy Bitcoin Core, đồng bộ blockchain, cấu hình kết nối tới node và ví để nhận thưởng.

3. Bước 3: Quản lý nhiệt và môi trường hoạt động: ASIC phát nhiệt lớn, cần đặt ở nơi thoáng mát, có hệ thống tản nhiệt hiệu quả như quạt phụ hoặc máy làm mát công nghiệp để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ thiết bị.

Như vậy, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, lựa chọn phương pháp phù hợp và tuân thủ đúng các bước, ngay cả người mới cũng có thể bắt đầu hành trình đào Bitcoin một cách hiệu quả.

Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào Bitcoin 

Trước khi bắt đầu đào Bitcoin, người mới cần nắm rõ các bước cơ bản nhất để chuẩn bị đúng, chọn phương pháp phù hợp và làm quen với quy trình vận hành. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể từng phần để bạn dễ dàng bắt đầu:

Chi phí điện năng 

Điện năng là chi phí lớn nhất trong hoạt động đào Bitcoin. Máy đào ASIC tiêu thụ từ vài nghìn đến hàng chục nghìn watt mỗi giờ. Nếu giá điện cao, lợi nhuận sẽ bị giảm đáng kể. Ngược lại, thợ đào ở các quốc gia có nguồn điện rẻ (năng lượng tái tạo, thủy điện…) thường có lợi thế cạnh tranh.

Độ khó khai thác (mining difficulty)

Độ khó khai thác là chỉ số thể hiện mức độ khó để tìm ra block mới. Bitcoin sẽ tự động điều chỉnh độ khó sau mỗi 2016 block (~2 tuần) nhằm giữ tốc độ trung bình 10 phút/block. Khi có nhiều thợ đào tham gia, độ khó tăng, lợi nhuận trên mỗi máy giảm; ngược lại, khi ít người đào, độ khó giảm.

Hashrate của thiết bị

Hashrate là sức mạnh tính toán của máy đào, thường đo bằng TH/s (tera hash/giây). Hashrate càng cao thì xác suất tìm được block (hoặc đóng góp trong pool) càng lớn. Ví dụ: một máy ASIC thế hệ mới có thể đạt 200–300 TH/s, trong khi GPU chỉ vài trăm MH/s (thấp hơn hàng triệu lần).

Phần thưởng khối (block reward) và Halving

Hiện tại (năm 2025), phần thưởng mỗi block Bitcoin là 3.125 BTC sau sự kiện Halving tháng 4/2024. Cứ khoảng 4 năm, phần thưởng lại giảm một nửa. Halving giúp kiểm soát nguồn cung, nhưng cũng khiến lợi nhuận của thợ đào giảm đi, buộc họ phải tối ưu chi phí và nâng cấp thiết bị để duy trì lợi nhuận.

Biến động giá Bitcoin

Giá Bitcoin là yếu tố cuối cùng nhưng quan trọng nhất. Khi giá tăng, lợi nhuận đào cũng tăng, giúp bù đắp chi phí điện và khấu hao máy. Ngược lại, khi giá giảm sâu, nhiều thợ đào có thể rơi vào tình trạng lỗ và buộc phải tắt máy. Do đó, hiệu quả đào luôn phụ thuộc chặt chẽ vào xu hướng giá thị trường.

Tóm lại, hiệu quả đào Bitcoin không chỉ dựa vào việc có máy đào mạnh, mà còn phụ thuộc vào chi phí điện, độ khó mạng, phần thưởng khối và đặc biệt là biến động giá Bitcoin. Người mới cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đầu tư để hạn chế rủi ro.

Hiệu quả đào Bitcoin không chỉ dựa vào việc có máy đào mạnh, mà còn phụ thuộc vào chi phí điện, độ khó mạng, phần thưởng khối và đặc biệt là biến động giá Bitcoin

So sánh đào Bitcoin và đầu tư mua Bitcoin 

Dưới đây là bảng so sánh chuyên sâu giữa đào Bitcoin và mua Bitcoin (góc nhìn thực tế cho 2025): 

Nhìn chung, đào Bitcoin là hình thức đầu tư hạ tầng dài hạn, cần vốn lớn và quản lý kỹ thuật, trong khi mua Bitcoin thì linh hoạt, dễ tiếp cận và phù hợp với hầu hết nhà đầu tư cá nhân.

Rủi ro và lưu ý khi đào Bitcoin

Đào Bitcoin mặc dù có tiềm năng sinh lời, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro từ tài chính, pháp lý đến kỹ thuật. Việc nhận thức và chủ động chuẩn bị giúp bạn giảm thiểu rủi ro và bảo vệ lợi ích của mình hiệu quả hơn.

Rủi ro tài chính

Đào Bitcoin đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu lớn cho máy ASIC, hệ thống điện, làm mát. Ngoài ra, chi phí điện hàng tháng có thể chiếm tới 70–80% tổng chi phí vận hành. Khi giá Bitcoin giảm hoặc độ khó khai thác tăng, lợi nhuận dễ bị thu hẹp, thậm chí thua lỗ. Thực tế, nhiều thợ đào cá nhân đã phải tắt máy trong giai đoạn “mùa đông crypto” vì doanh thu không đủ trả tiền điện.

Rủi ro pháp lý tại Việt Nam

Tại Việt Nam, Bitcoin không được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp. Hoạt động mua bán, trao đổi Bitcoin chưa có hành lang pháp lý rõ ràng. Đào Bitcoin không bị cấm trực tiếp, nhưng có thể gặp rủi ro về quản lý điện năng, thuế, và nguy cơ bị xem xét nếu phát sinh hoạt động kinh doanh mà không đăng ký. Do đó, người đào Bitcoin cần thận trọng, theo dõi sát quy định của Nhà nước để tránh vi phạm.

Đào Bitcoin mặc dù có tiềm năng sinh lời, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro từ tài chính, pháp lý đến kỹ thuật

Rủi ro thiết bị

Máy đào ASIC tiêu thụ điện lớn, sinh nhiệt và tiếng ồn cao. Nếu không có hệ thống tản nhiệt và không gian phù hợp, thiết bị dễ hỏng, giảm tuổi thọ. Ngoài ra, việc mua máy đào từ nguồn không uy tín có thể gặp phải hàng kém chất lượng, firmware lỗi, hoặc rủi ro khi nhập khẩu. Thiết bị cũng nhanh khấu hao vì công nghệ liên tục ra đời thế hệ mới có hiệu suất cao hơn.

Lời khuyên của đội ngũ CoinMinutes

• Tính toán kỹ lưỡng: Trước khi đầu tư máy đào, hãy ước tính chi phí điện, tuổi thọ thiết bị và kịch bản giá Bitcoin.

• Ưu tiên an toàn: Dùng ví cứng để lưu trữ Bitcoin, bảo mật tốt khóa riêng.

• Cập nhật pháp lý: Theo dõi các văn bản pháp luật trong nước, đặc biệt liên quan đến tài sản số và quản lý năng lượng.

• Đa dạng hóa đầu tư: Đừng đặt toàn bộ vốn vào đào Bitcoin. Có thể kết hợp với hình thức mua Bitcoin trực tiếp để cân bằng rủi ro.

• Bắt đầu nhỏ: Nếu là người mới, nên thử ở quy mô nhỏ trước để làm quen, tránh đầu tư lớn ngay từ đầu.

Tóm lại, đào Bitcoin có tiềm năng nhưng đi kèm nhiều rủi ro. Người tham gia cần chuẩn bị kỹ, quản trị rủi ro tài chính và tuân thủ pháp luật để hạn chế thiệt hại.

FAQ – Những câu hỏi thường gặp về cách đào Bitcoin

Dưới đây là các câu hỏi thường gặp khi các nhà đầu tư tìm hiểu về cách đào Bitcoin mà CoinMinutes đã tổng hợp: 

Đào Bitcoin có còn lời không?

Câu trả lời là có, nhưng chỉ khi có điều kiện phù hợp. Hoạt động đào Bitcoin vẫn có thể sinh lời vào năm 2025 nếu bạn có thiết bị mạnh, chi phí điện năng thấp và khả năng xử lý cạnh tranh cao. Một máy mạnh có thể mang lại lợi nhuận khoảng 300–500 USD/tháng sau khi trừ chi phí, nhưng để hoạt động hiệu quả cần chạy nhiều máy cùng lúc

Đào Bitcoin bằng điện thoại có khả thi không?

Về mặt kỹ thuật thì có thể, nhưng về mặt lợi nhuận thì gần như không khả thi. Smartphone có sức xử lý rất hạn chế, dẫn đến tốc độ băm rất chậm và thu nhập cực kỳ nhỏ, thường phải mất nhiều năm mới có thể khai thác được một phần Bitcoin.

Bao nhiêu tiền thì có thể bắt đầu đào Bitcoin?

Chi phí khởi đầu để đào Bitcoin tại nhà vào khoảng từ 2 630 USD đến 23 850 USD, tùy vào chất lượng thiết bị, hệ thống làm mát và hạ tầng hỗ trợ. Nếu bạn muốn tính tổng chi phí bao gồm điện năng, thì để đào được một Bitcoin có thể tiêu tốn từ 5 170 USD đến 11 000 USD, tùy theo giá điện.